Νέα Δημοσίευση: Μακροχρόνια θέρμανση και ενίσχυση θαλάσσιων καυσώνων στη Μεσόγειο

Η νέα μελέτη «Insights into sea surface temperature variability and the impact of long-term warming on marine heatwaves in the Mediterranean Sea» δημοσιεύθηκε στην 9η Έκθεση του Copernicus Ocean State Report. Η εργασία πραγματοποιήθηκε από τη Δήμητρα Δεναξά και τον Γεράσιμο Κορρέ (ΕΛΚΕΘΕ), σε συνεργασία με τη Σοφία Δαρμαράκη (ΙΤΕ) και τη Μαρία Χατζάκη (ΕΚΠΑ).  

Η μελέτη αναλύει δορυφορικά δεδομένα θερμοκρασίας επιφανείας της θάλασσας (SST) για την περίοδο 1982–2023, μελετώντας τη μακροχρόνια θέρμανση στη Μεσόγειο και τον ρόλο της στην παρατηρούμενη ενίσχυση των θαλάσσιων καυσώνων (MHWs).  

Κύρια ευρήματα:

• Μακροχρόνια θέρμανση της επιφάνειας: Η Μεσόγειος παρουσιάζει ισχυρή τάση θέρμανσης κατά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, με μέσο ρυθμό 0.41°C ανά δεκαετία. Οι ισχυρότερες τάσεις εντοπίζονται στην ανατολική Μεσόγειο, αγγίζοντας τοπικά τους ~0.6°C ανά δεκαετία.
• Ενίσχυση ακραίων θερμοκρασιών: Ακραία υψηλές επιφανειακές θερμοκρασίες της θάλασσας (ακραία ποσοστημόρια θερμοκρασίας) παρουσιάζουν αυξητική τάση σε όλη την έκταση της λεκάνης.
• Προέλευση ενίσχυσης θαλάσσιων καυσώνων: Η παρατηρούμενη αύξηση στη μέγιστη ένταση, τη σφοδρότητα, την αθροιστική ένταση και τη συνολική διάρκεια θαλάσσιων καυσώνων αποδίδεται κυρίαρχα στη μέση θέρμανση της Μεσογείου. Αντιθέτως, η υπερετήσια μεταβλητότητα της θερμοκρασίας αναδεικνύεται σε βασικό παράγοντα διαμόρφωσης της τάσης που παρατηρούμε στη μέση ένταση των θαλάσσιων καυσώνων.
• Ευαλωτότητα περιοχών: Οι περιοχές της Αδριατικής, του Αιγαίου και της βόρειας Λεβαντίνης αναδεικνύονται ως οι πλέον ευάλωτες περιοχές της λεκάνης, τόσο ως προς τη σωρευτική θέρμανση κατά τις τελευταίες δεκαετίες όσο και ως προς την εμφάνιση ακραίων τιμών θερμοκρασίας. Η ανατολική Μεσόγειος εμφανίζει ταχύτερη ενίσχυση της σφοδρότητας των θαλάσσιων καυσώνων καθώς και άλλων χαρακτηριστικών τους σχετικών με επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα, σε σύγκριση με την υπόλοιπη λεκάνη.  
   

Η κατανόηση των μηχανισμών που διαμορφώνουν την εξέλιξη των θαλάσσιων καυσώνων είναι κρίσιμη για την παρακολούθηση και πρόγνωση αλλαγών στη θάλασσα της Μεσογείου. Η μελέτη αναδεικνύει υπο-λεκάνες που ενδέχεται να είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε μελλοντική θερμική καταπόνηση, με επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα, την αλιεία και τη διαχείριση παράκτιων ζωνών. 

Διαβάστε τη δημοσίευση εδώ!   
 

Denaxa, D., Korres, G., Darmaraki, S., and Hatzaki, M.: Insights into sea surface temperature variability and the impact of long-term warming on marine heatwaves in the Mediterranean Sea, in: 9th edition of the Copernicus Ocean State Report (OSR9), edited by: von Schuckmann, K., Moreira, L., de Pascual Collar, Á., Grégoire, M., Brasseur, P., Garric, G., Karstensen, J., Lionello, P., Marcos, M., Poulain, P.-M., and Staneva, J., Copernicus Publications, State Planet, 6-osr9, 10, https://doi.org/10.5194/sp-6-osr9-10-2025, 2025.